Depresja młodzieńcza – smutek czy poważna choroba?
Zauważasz u siebie coraz dłuższe okresy smutku, masz wrażenie, że nic Cię nie cieszy, a najchętniej mógłbyś w ogólenie wstawać z łóżka. Jeśli się zastanawiasz czy to tylko chwilowy spadek formy lub sezonowe obniżenie nastroju czy jednak coś poważniejszego, sprawdź objawy depresji, jakie mogą się pojawić u młodych ludzi.
Przyczyny depresji młodzieńczej
Na obraz depresji młodzieńczej nakłada się wiele czynników. Adolescent znajduje się w okresie, gdzie dużo zmienia się w jego życiu. Kształtuje się obraz własnej osoby, poczucie własnej wartości, dojrzewanie fizyczne przebiega wraz z gwałtowną zmianą w obrębie sfery uczuciowej i emocjonalnej. Pojawiają się pierwsze miłości i niepowodzenia oraz rozczarowania na polu kontaktów emocjonalnych i seksualnych z płcią przeciwną, które również wpływają na negatywny obraz własnej osoby. Pojawia się problem utrzymania atrakcyjnego statusu w grupie rówieśniczej i proces separacji od rodziców. Emocjonalne i fizyczne ,,odcinanie pępowiny” od rodziców jest dla nastolatka jednym z najtrudniejszych wyzwań, którego mogą nie ułatwiać sami rodzice.
Obraz własnej osoby kształtuje się w wyniku sukcesów i porażek na polu szkolnych i osobistych doświadczeń, częste wahania nastroju spowodowane hormonami, trudności z poradzeniem sobie ze stawianymi wymaganiami oraz nieumiejętność wypracowania nowych sposobów radzenia sobie z konkretnymi sytuacjami, mogą przytłaczać młodego człowieka. Te czynniki plus burza hormonalna w młodym organizmie sprzyja wystąpieniu zaburzeń depresyjnych.
Objawy depresji u młodych osób
Objawy depresji młodzieńczej można podzielić na różne sfery. Pojawiają się duże wahania nastroju, gdzie występuje długotrwałe przygnębienie, smutek, niestabilność emocjonalna, czasami popadanie w okresy rozdrażnienia. Występują zaburzenia w sferze poznawczej: adolescent może mieć trudności z koncentracją uwagi, pojawiają się trudności w uczeniu, czego wynikiem są niepowodzenia szkolne, poczucie małej wartości, przekonanie o własnym braku skuteczności i nieustannych niepowodzeniach. Rezygnowanie z zainteresowań, poczucie nudy i braku przyjemności z dotychczasowych zajęć.
Mogą się również pojawić zachowania agresywne, wybuchy niekontrolowanego gniewu i trudność z wyciszeniem się. Nastolatek nie ma ochoty brać udziału w różnych aktywnościach, które do tej pory go cieszyły, łatwo się męczy. Może zacząć zaniedbywać swój wygląd, higienę, nie przywiązuje uwagi do tego jak wygląda. Zaburzenia depresyjne przejawiają się również w zachowaniu adolescenta, który może nie wychodzić z domu, nie realizować obowiązku szkolnego. Pojawiają się zachowania autodestrukcyjne: okaleczenia, myśli samobójcze, a także używki i środki odurzające. Nie ma jednego obrazu depresji u młodych ludzi, trudność w diagnozie nastręcza oddzielenie objawów buntu młodzieńczego i objawów dojrzewania oraz kształtowania nowej tożsamości od rzeczywistych objawów zaburzeń depresyjnych.
Jak sobie radzić z depresją?
Kiedy pojawią się objawy, zaobserwujesz je u siebie lub jako rodzic, będziesz mieć podejrzenie, że z Twoim dzieckiem dzieje się coś nie tak konieczna jest wizyta u psychoterapeuty. Psychoterapia zarówno grupowa jak i indywidualna jest metodą leczenia depresji. Jedną z bardziej skutecznych terapii depresji jest psychoterapia w nurcie poznawczo-behawioralnym, polega ona na pracy nad niepożądanymi zachowaniami oraz przede wszystkim na próbach przeformułowania destrukcyjnych myśli na temat siebie, świata oraz przyszłości, czyli tzw. triady depresyjnej (sformułowanie stworzone przez Aarona Becka). W ostrych przypadkach depresji należy zwrócić się po pomoc do lekarza psychiatry dzieci i młodzieży.
Bibliografia:
Psychoterapia: podręcznik akademicki. Warszawa: Eneteia – Wydawnictwo Psychologii i Kultury, 2006, s. 248
Greszta E., Depresja wieku dorastania, Academica, Warszawa 2006,